ilk yardım ne demek?
İlk yardım, herhangi bir kaza ya da yaşamı tehlikeye düşüren bir
durumda, sağlık görevlilerinin veya ilk yardım eğitimi almış herkesin
tıbbi yardımı sağlanıncaya kadar, hayatın kurtarılması ya da durumun
daha kötüye gitmesini önlemek amacıyla olay yerinde, tıbbi araç gereç
aranmaksızın mevcut araç ve gereçlerle yapılan ilaçsız uygulamalardır.
Bu zaman kullanılmalıdır.
Amaçlar
- Yaşamsal fonksiyonların sürdürülmesini sağlamak.
- Hasta ya da yaralının durumunun kötüleşmesini engellemek.
- İyileştirmeyi kolaylaştırmak.
İlk yardım temel uygulamaları
İlk yardımda temel uygulamalar: koruma, bildirme ve kurtarma (KBK)
olarak üçe ayrılmaktadır.
Koruma
Olay yerinde olası tehlikeleri belirleyerek güvenli bir çevre oluşturur.
Olay trafik kazası ise
- Kazaya uğrayan araç mümkünse güvenli bir alana alınmalıdır.
- Olay yeri görünebilir biçimde işaretlenmelidir.
- Meraklı kişiler uzaklaştırılmalıdır.
- Kazaya uğrayan aracın motoru kontak anahtarından durdurulup el freni
çekilmelidir.
- Araç yakınında sigara içilmemelidir.
Olay yerinde gaz ya da gaz kokusu varsa patlamaların önlenmesi için
- Gaz tüpünün vanası kapatılmalı, ortam havalandırılmalıdır.
- Kıvılcım oluşturacak ışıklandırma ya da çağrı araçlarının
kullanımına izin verilmemelidir.
Bunlar dışındaki olaylarda
- Öncelikle olay yeri güvenliği sağlanmalıdır.
- Olay yeri güvenliği sağlanabiliyorsa hasta ya da yaralılar
kesinlikle yerlerinden kımıldatılmamalıdır.
- Hasta ya da yaralılar yaşam bulguları yönünden değerlendirilmelidir.
- Bilinç kaybı olanlar ile solunum, dolaşım, kanama problemi olan
hasta ya da yaralılar belirlenerek öncelikle müdahale edilmelidir.
- Kanamalı durumlarda Hepatit B, C ve HIV/AIDS gibi hastalıklara karşı
korunmak için müdahaleden önce mutlaka eldiven giyilmelidir.
- Suni teneffüs ve kalp masajı yapılmalıdır.
Bildirme
Kaza ya da acil hastalık durumunda, tıbbi yardım için 112, kurtarma ve
yangın için itfaiye (110), zehirlenmelerde zehir danışma merkezi (114),
güvenlik için polis (155), hangi numaradan aradığı, nasıl bir yardım
alındığı ya da olay yerindeki olanaklar açıklanmalıdır. 112 tek hat
olarak polis, itfaiye, jandarma gibi acil durumlarda kullanılacak numara
olarak kullanılabilir. Artık 112 Acil servis olarak kullanılmaktadır.
Aslında yanında her zaman bir adet düdük bulundurulmalıdır.
Kurtarma
Olay yerinde hasta yaralılara müdahale, hızlı ancak sakin ve bilinçli
bir şekilde yapılmalıdır. Hasta ya da yaralının durumunun
değerlendirilmesine bağlı olarak ilk yardım yapılmalıdır. Eğer ilk
yardım bilinmiyorsa asla hasta ya da yaralıya dokunulmamalı ve yaralı
kımıldatılmamalıdır.
İlk yardımda yapılması gerekenler
- Hasta ya da yaralının aciliyet durumunu değerlendirmek (bilinç ve
solunum),
- Hasta ya da yaralının korku ve endişelerini gidermek,
- Hasta ya da yaralıya müdahalede yardımcı olacak kişileri organize
etmek,
- Hasta ya da yaralının durumunun ağırlaşmasını engellemek için
gerekli müdahalede bulunmak,
- Hasta ya da yaralıların en uygun yöntemlerle en yakın sağlık
kuruluşuna sevkini sağlamak (112),
- Olay yeri güvenliği açısından herhangi bir tehlike yoksa hasta ya da
yaralıyı kesinlikle yerinden kımıldatmamak, kırık, çıkık, burkulma
gibi durumlarda yerinde müdahalede bulunarak kazazedeyi güvenli
şekilde sağlık kurumuna nakletmek.
Solunum yolu tıkanıklıkları
Solunum yolunun, solunumu gerçekleştirmesi için gerekli havanın
geçmesine engel olacak şekilde tıkanmasıdır. İki türlü tıkanma vardır:
- Kısmi tıkanma: Az da olsa bir miktar hava geçişinin olduğu duruma
kısmi tıkanma denir.
Kısmi tıkanma durumunda, kişi öksürür, nefes alabilir, konuşabilir. İlk
yardım olarak, kişiye dokunulmaz ve öksürmeye teşvik edilir.
- Tam tıkanma: Hava girişinin tamamen engellendiği duruma tam
tıkanma denir.
Tam tıkanma durumunda, kişi nefes alamaz, acı çeker gibi ellerini
boynuna götürür, konuşamaz, rengi morarmıştır. İlk olarak hastanın
bilinci kontrol edilir, yapılır. Yetişkin ve
Çocuklarda Heimlich Manevrası:
- Hastaya ayaktayken ya da oturur durumda arkadan sarılarak gövdesi
kavranır.
- Bir el yumruk yapılarak, başparmak çıkıntısı midenin üst kısmına,
göğüs kemiği altına gelecek şekilde yerleştirilir. Diğer el ile
yumruk yapılan el kavranır.
- Kuvvetle arkaya ve yukarı doğru bastırılır.
- Bu hareket 5-7 kez yabancı cisim çıkıncaya kadar tekrarlanır.
Kişi eğer bayılıp bilincini kaybederse boynu hemen hiperekstansiyon
pozisyonuna getirilir ve 112
aranır.
- Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle kişinin
ve kontrol edilir.
Kişinin bayılma nedeni tıkanıklık nedeniyle kesilen solunum ise
erken müdahale ile çalışmaya başlar.
- Kurtarıcı, kazazedeye ilk olarak vermeden
önce eliyle kazazedenin boğazını kontrol eder. Yabancı maddeye
ulaşılmaya çalışılır, eğer ulaşılamıyorsa iki adet kurtarıcı
verilir ve hemen kazazedenin karın kısmına
inilerek göbek deliğinin iki parmak üzerine eller üst üste yumruk
yapılarak konulur. yukarı
doğru ittirilir.
- Her beş basınç sonrası kontrol edilir ve
cisme ulaşılmaya çalışılır, eğer ulaşılamadıysa iki adet nefes
verilir ve ardından tekrar karına basınç yapılır.
- Aynı prosedür çocuklarda da uygulanır.
- Bebeklerde ise durum farklıdır. Bebek kol üzerinde sırt üstü
çevrilir, iki kürek kemiğinin arasına üç defa vurulur, sonra
kontrolü yapılır ve ağız boşluğundaki hava
bebeğin ağzına doğru verilir. Burada eğer bebeğin kalbi duracak
olursa işaret, orta ve yüzük parmakları birleştirilip bebeğin göğüs
kafesine baskı yapılarak
uygulanır.
- Bu söylenen işlemler kişi kendine gelene kadar, kişinin boğazındaki
yabancı madde çıkana kadar ya da sağlık ekipleri gelene kadar devam
eder.
Bilinç kaybında ilk yardım
Bilinç kaybı, çok sık karşılaşılan bir durumdur. Nedenleri:
, , aşırı
, herhangi bir ilacın , beyinsel bozukluklar vb.
Bilinç kaybı olan bir kişiye önce "Nasılsın?" vb. sorularla sözel ve
nazikçe sarsarak fiziksel olarak bilinç
kontrolü yapılır. Yanıt vermiyorsa önce 112 aranarak ekiplerine haber verilir. Sonra hava
yolu (airway) açılması için pozisyon verilir ve solunumu (breath)
Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle kontrol edilir. Gözlerle göğüsün hareketi
izlenir. Kulak ile nefes alışveriş sesi duyulmaya çalışılır. Sonra yanak
hastanın burnuna yakın mesafeye getirilerek solunumda dışarı verilen
havanın sıcaklığı hissedilmeye çalışılır. Solunumu olmayan hastaya
Temel Yaşam Desteği başlatılır. Yardımcı biliyorsa nabız kontrolü
yapar. Nabız kontrolü kolun başparmak veya serçe parmak hizasındaki
damarlara hafif yaparak bakılır.
Kişinin ve
yerinde fakat bilinci kapalıysa solunum ve dolaşımın rahat
sürdürülebileceği yan yatırma pozisyonuna alınır profesyonel ekiplerin
gelmesi beklenir.
Yarı baygın bir kişiyse yine 112
aranır ve kişi pozisyon verilip profesyonel ekiplerin gelmesi beklenir.
Kişi kendine gelene kadar veya 112
ekipleri gelene kadar başından ayrılınmamalıdır. Kişiyle konuşurken
ulaşılabilecek bir yakınının ev ya da cep telefonunun numarası alınmaya
çalışılır.
Bilinç kaybı geçiren kişiye bilinci tamamen yerine gelinceye kadar
herhangi bir ya da gıda
yoluyla verilmez.
Bayılmalarda ilk yardım
- Etraftaki meraklılar uzaklaştırılır.
- Hasta ya da yaralı sırt üstü yatırılır ve ayakları 30 cm yukarı
kaldırılır (şok pozisyonu).
- Solunum yolu açıklığı kontrol edilir ve korunur.
- Sıkan giysiler gevşetilir.
- Kusma varsa yan pozisyonda tutulur.
Bilincin kapalı olması durumunda ilk yardım
- Personel önce kendini güvene almalıdır.
- Olay yeri güvenliği sağlanır.
- Solunum yolu açıklığı sağlanır.
- Hasta ya da yaralının solunumu değerlendirilir.
- Koma pozisyonu verilir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
- Sağlık ekipleri gelene kadar hasta ya da yaralının her 2-3 dakikada
bir solunumu kontrol edilir.
Şok durumunda ilk yardım
- Hasta ya da yaralının endişe ve korkuları giderilir.
- Mümkün olduğunca temiz hava soluması sağlanır.
- Hava yolunun açıklığı sağlanır.
- Kanama varsa hemen durdurulur.
- Şok pozisyonu verilir.
- Hasta ya da yaralı sıcak tutulur.
- Gereksiz yere hasta ya da yaralı hareket ettirilmez.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Kanamalar
Damar bütünlüğünün bozulması sonucu kanın damar dışına (vücut içine ya
da dışına) akmasına kanama denir.
Dış kanamalarda ilk yardım
Amaç: kanamayı kısa zamanda kontrol altına almak ve yarayı temiz
tutmaktır.
- Yara üzerine temiz bir bez parçası ya da gazlı bezle direkt baskı
uygulanır.
- Kanama durmazsa birinci bezi kaldırmadan ikinci bir bez konarak
basınç arttırılır.
- Gerekirse bandaj ile sarılarak kanlanmış bezler kaldırılmadan basınç
artırılarak sürdürülür.
- Kanayan bölgeye en yakın basınç noktasına baskı uygulanır.
- Kanama kol ya da bacaklardaysa ve kırık şüphesi yoksa kanama
bölgesini kalp hizasından yukarıda tutulur.
- Şok pozisyonu verilir.
- Sık sık yaşam bulguları kontrol edilir (2-3 dk. arayla).
İç kanamalarda ilk yardım
- Hasta ya da yaralının bilinci ve solunumu değerlendirilir.
- Hasta ya da yaralı sırt üstü yatırılarak üzeri örtülür ve ayakları
30 cm kaldırılır (şok pozisyonu).
- Asla ağızdan yiyecek içecek VERİLMEZ.
- Kapalı kırık varsa kan damarlarının yaralanmasını önlemek ve bir iç
kanamaya sebep olmamak için hasta ya da yaralının hareketsiz kalması
sağlanır.
- Hasta ya da yaralının yaşamsal değişimleri izlenir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Burun kanamasında ilk yardım
- Öncelikle sakin olunmalıdır.
- Hemen hasta ya da yaralının başı öne doğru eğilir.
- Hasta ya da yaralının mümkünse oturması sağlanır.
- Hasta ya da yaralının burun kanatları iki parmakla sıkıştırılır.
- Bu işleme yaklaşık 5 dk. kadar devam edilir.
- Kanamanın durmaması halinde hasta ya da yaralının en yakın sağlık
kuruluşuna götürülmesi sağlanır.
Kulak kanamasında ilk yardım
Kanama hafifse:
- Temiz bir bezle temizlenir.
Kanama ciddi ise:
- Kulak tıkanmadan gazlı bezle kapatılır.
- Hasta ya da yaralının hareketsiz olarak, kanayan kulak üzerine yan
yatması sağlanır.
- Tıbbi yardım istenir (112).
- Unutulmamalıdır ki kulak kanaması olası bir beyin kanamasının
habercisi olabilir.
Yanıklar
Ateş, radyasyon, kızgın cisim vb. çeşitli fiziksel ve yakıcı kimyasal
etkenlere maruz kalma sonucu oluşan doku bozulmasına yanık denir.
1. derece yanıklar
- Derinin yüzeyinde kızarıklık (pembe, kırmızı arası renk) şeklinde
görülen doku hasarı vardır.
- Ağrı vericidir.
- Yanan bölgede hafif şişlik vardır.
- Genelde 48 saat içinde kendiliğinden iyileşir.
2. derece yanıklar
- Derinin 1. ve 2. tabakası etkilenmiştir.
- En belirgin özelliği deride içi su dolu kabarcıklar (bül)
oluşmasıdır.
- Çok ağrılıdır.
3. derece yanıklar
- Derinin tüm tabakaları etkilenir.
- Kaslar, sinirler, damarlar etkilenebilir.
- Yanık bölgede beyaz kuru yaradan, siyah renge kadar aşamaları
vardır.
- Ağrısızdır, çünkü bütün sinirler zarar görmüştür.
Yanığın vücutta oluşturduğu olumsuz etkileri
- Derinliğine, yaygınlığına ve oluştuğu bölgeye bağlı olarak, organ ve
sistemlerde işleyiş bozukluğuna yol açar.
- Ağrı ve sıvı kaybına bağlı olarak şok meydana gelir.
- Hasta ya da yaralının kendi vücudunda bulunan mikrop ve toksinlerle
enfeksiyon riski oluşur.
Isı ile oluşan yanıklarda ilk yardım
- Kişi hala yanıyorsa paniğe engel olunur, koşması engellenir.
- Hasta ya da yaralı ıslak battaniye vb. ile sarılır ya da
yuvarlanması sağlanarak yanma durdurulmaya çalışılır.
- Hasta ya da yaralının hava yolu açıklığı ve solunumu (AB)
değerlendirilir.
- Yanık çok yaygın değilse yanan bölge en az 20 dk. tazyiksiz ve bol
soğuk su altında tutulur.
- Şişlik oluşabileceğinden saat, yüzük, bilezik vb. takılar çıkarılır.
- Yanan bölgedeki giysiler çıkarılır (giysi yanan bölgeye yapışmışsa
etrafından kesilerek çıkarılması gerekir).
- Yanan bölge sabunlu su ile dikkatlice temizlenir.
- Su toplayan yerler patlatılmaz.
- Yanan bölgelere (el, ayak gibi) birlikte bandaj yapılmaz.
- Yanık üzeri temiz ve nemli bezle örtülür, yanık üzerine hiçbir madde
sürülmez.
- Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
- Yanan vücut bölgesi geniş ve sağlık kurumu uzaksa, kusma yoksa,
bilinci açıksa; sıvı kaybını gidermek amacıyla hasta ya da yaralıya
hazırlanan sıvı (1 lt. su + 1 çay kaşığı karbonat + 1 çay kaşığı
tuz), maden suyu vb. içirilir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Kimyasal yanıklarda ilk yardım
- Yanan bölgedeki giysiler çıkarılarak kimyasal maddenin deriyle
teması kesilir.
- Yanan bölge bol, tazyiksiz akan suyla, en az 20-25 dk yıkanır.
- Hasta ya da yaralı battaniye vb. ile örtülür.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Elektrik yanıklarında ilk yardım
- Olabildiğince soğukkanlı ve sakin olunur.
- Hasta ya da yaralıya dokunmadan önce elektrik akımı kesilir.
- Akımı kesme imkânı yoksa yalıtkan bir maddeyle (tahta, plastik)
kişinin elektrikle teması engellenir.
- Hasta ya da yaralının solunum yolu açıklığı ve solunumu
değerlendirilmelidir.
- Hasta ya da yaralı kımıldatılmamalıdır.
- Hasar gören vücut bölgesi örtülür.
- Hasta ya da yaralının bilinci açık ve kendini iyi hissediyorsa dahi
tıbbi yardım istenir.
Sıcak çarpmasında ilk yardım
- Hasta serin ve havadar bir yere alınır.
- Hastanın giysileri çıkarılır.
- Hasta sırt üstü yatırılarak, kol ve bacaklar yükseltilir.
- Bulantı yoksa ve bilinci açıksa su ve tuz kaybını gidermek için
hastaya su, tuz, karbonatla hazırlanan sıvı ya da maden suyu
içirilir.
Donmalar
Aşırı soğuk nedeniyle soğuğa maruz kalan bölgeye yeterince kan gitmemesi
ve kanın pıhtılaşmasıyla dokularda hasar oluşmasına donma denir.
Birinci derece donmalar:
- En hafif şeklidir.
- Deride solukluk, soğukluk hissi
- Uyuşukluk, halsizlik
- Daha sonra kızarıklık ve karıncalanma hissi görülür.
İkinci derece donmalar:
- Zarar gören bölgede gerginlik hissi
- Şişlik, ağrı, içi su dolu kabarcıklar
- Su toplanması, iyileşirken siyah kabuklara dönüşür.
Üçüncü derece donmalar:
- Dokuların geriye dönülmez biçimde hasara uğramasıdır. Canlı ve
sağlıklı deriden kesin hatları ile ayrılan siyah bir bölge oluşur.
Donmalarda ilk yardım
- Hasta ya da yaralı ılık bir ortama alınarak soğukla teması kesilir.
- Donmaya maruz kalan kişi sakinleştirilir.
- Donan kişi hareket ettirilmez, kesin istirahat etmesi sağlanır.
- Kuru giysiler giydirilir.
- Bilinci açıksa sıcak, şekerli içecekler verilir.
- Su toplamış bölgeler asla patlatılmaz, üstü örtülür.
- Donuk bölge asla ovulmaz, kendiliğinden ısınması ya da çözünmesi
sağlanır.
- El ve ayaklar doğal pozisyonda tutulur.
- Hala halsizlik varsa bezle bandaj yapılır.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Kırıklar
, kemik bütünlüğünün bozulmasıdır.
Kırıklar, darbe sonucu ya da ileri derece kemik hastalıklarında
kendiliğinden oluşabilir.
Kırık çeşitleri
- Kapalı kırık: Kemik bütünlüğü bozulmuştur ancak deri sağlamdır.
- Açık kırık: Deri bütünlüğü bozulmuştur. Kemik uçları dışarı
çıkmıştır, beraberinde kanama ve enfeksiyon riski taşırlar.
- Parçalı kırık: Kemik birden fazla yerden kırılmıştır.
Kırık belirtileri
- Bölgenin hareket ettirilmesi ile artan yoğun ağrı,
- Şekil bozukluğu (diğer sağlam organ ile karşılaştırılır),
- Bölgede şişlik ve kanama sonucu morarma,
- İşlev kaybı,
- Hareketlerde kısıtlanma.
Kırığın yol açabileceği olumsuz durumlar
- Kırık yakınındaki damar, sinir, kaslarda yaralanma ve sıkışma (Kırık
bölgede nabız alınamaması, soğukluk, solukluk, aşırı hassasiyet).
- Kanamaya bağlı şok.
- Açık kırıklarda enfeksiyon riski görülebilir.
Kırıklarda ilk yardım
- Yaşamı tehdit eden başka yaralanma varsa ona öncelik verilir.
- Hasta ya da yaralı hareket ettirilmez.
- Ani hareketlerden kaçınılır, kırık kemik düzeltilmeye çalışılmaz.
- Kırık kolda ise şişlik oluşacağından yüzük, saat vb. takılar ya da
eşyalar çıkartılır.
- Kırık bölge hareket ettirilmez.
- Açık kırık varsa tespitten önce yara üzeri temiz bir bezle
kapatılır.
- Kırık olan bölge, bir üst ve bir alt eklemi de içine alacak şekilde
karton, tahta vb. sert cisimle tespit edilir (sağlık ekiplerinin
ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda).
- Tespit edilen bölge yukarıda tutularak dinlenmeye alınır.
- Kırık bölgede 3-5 dk. aralıklarla nabız ve deri rengi kontrol
edilir.
- Hasta sıcak tutulur.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Burkulmalar
Burkulma, eklem yüzeylerinin anlık olarak ayrılmasıdır.
Burkulmalarda ilk yardım
- Sıkıştırıcı bir bandajla burkulan eklem, dolaşımı engellemeyecek
şekilde tespit edilir.
- Şişliği azaltmak için bölge yukarı kaldırılır.
- Soğuk uygulama yapılır.
- Hareket ettirilmez.
- Uzun süre geçmiyorsa tıbbi yardım sağlanır.
Çıkıklar
Çıkık, eklem yüzeylerinin kalıcı olarak ayrılmasıdır.
Çıkıklarda ilk yardım
- Eklem bulunduğu şekilde tespit edilir (sağlık ekiplerinin
ulaşamayacakları ve taşıma yapılması gereken durumlarda).
- Çıkık yerine asla oturtulmaya çalışılmaz.
- Hasta ya da yaralıya ağızdan hiçbir şey verilmez.
- Çıkık bölgesinde nabız, deri rengi, ısı kontrol edilir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Hayvan Isırıkları ve Böcek Sokmaları
Hayvan ısırmalarının önemi
Kedi, köpek vb. hayvanların dişleri sivri ve keskindir. Ağızlarında ise
daima mikrop vardır. Isırmaları halinde derindeki dokulara kadar
mikropların ulaşmasına neden olurlar. Ayrıca birden fazla ısırmalarında
ciddi yaralanmalara yol açabilirler.
Kedi-köpek ısırmalarında ilk yardım hafif yaralanmalarda:
- Yara 5 dk. süreyle sabun ve soğuk suyla yıkanır.
- Yaranın üzeri temiz bir bezle kapatılır.
Ciddi yaralanma ve kanama varsa:
- Yaraya temiz bir bezle basınç uygulanarak kanama durdurulur.
- Derhal tıbbi yardım sağlanır (112).
- Hasta kuduz aşısı için uyarılır.
Arı sokmasında ilk yardım
- Arının soktuğu bölge yıkanır.
- Derinin üzerinden arının iğnesi görünüyorsa çıkarılır.
- Soğuk uygulama yapılır (soğuk su). Amonyak vb. kullanılmaz.
- Eğer ağızdan sokmuşsa solunumu güçleştiriyorsa kişinin buz emmesi
sağlanır.
- Ağız içi sokmalarında ve alerjisi olanlar için tıbbi yardım istenir.
Akrep sokmasında ilk yardım
- Hasta sakinleştirilir.
- Sokmanın olduğu bölge hareket ettirilmez.
- Hasta ya da yaralı yatar pozisyonda tutulur.
- Sokulan bölgeye soğuk uygulama yapılır.
- Sokulan yerin dört parmak üst bölümüne dolaşımı engellemeyecek
şekilde bandaj uygulanır.
- Turnike uygulanmaz.
- Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz (kesilmez, emilmez vb.).
- Tıbbi yardım istenir (112).
Yılan sokma/ısırmalarında ilk yardım
- Hasta sakinleştirilip, dinlenmesi sağlanır.
- Yara soğuk su ile yıkanır.
- Yaraya yakın bölgedeki baskı yapabilecek takı ya da eşyalar
çıkarılır (yüzük, bilezik, saat vb.).
- Yaraya soğuk uygulama yapılır.
- Yaralanan bölgenin dört parmak üst bölümüne dolaşımı engellemeyecek
şekilde bandaj uygulanır.
- Turnike uygulanmaz.
- Yaralı mümkün olduğunca hareket ettirilmez.
- Yara üzerine hiçbir girişimde bulunulmaz (kesilmez, emilmez vb.).
- Yaralının yaşam bulguları izlenir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Deniz canlıları sokmasında ilk yardım
- Kişi hareket ettirilmez.
- Temas eden ya da etkilenen vücut bölgesi ovulmaz.
- Batan diken varsa ve görünüyorsa çıkarılır.
- Bu hayvanların enzimleri sıcağa karşı dayanıksız olduğundan, temas
edilen ya da etkilenen bölgeye sıcak uygulama yapılır.
- Kişi sağlık kuruluşuna sevk edilir.
Yaralanmalar
Şehirlerde veya çevresinde saldırı durumunda yüksek sesle polis diye
bağırmalı ve hızlı hareketlerle saldırgan agresifleştirilmeden uzak
tutulmalıdır.
Yara, kesici-delici aletlerle veya vurma, çarpma gibi künt travmalar
sonucu deri ya da deri altı dokusunun bütünlüğünün bozulmasıdır.
Enfekte yara: Derin ve kirli yaralar, ısırma, sokma sonucu olan
yaralardır.
Yaralanma belirtileri: ağrı, morarma, kanama, yara kenarlarının
ayrılması vb. durumlardır.
Yaralanmalarda ilk yardım
- Kanama varsa durdurulur. Boğucu sargı (turnike) kullanımı 'nın "İlk Yardım Yönetmeliği"
uyarınca yasaklanmıştır. Bunun sebebi pek çok olayda boğucu sargının
unutulması sonucu insanların tamamen
kaybetmiş olmasıdır.
- Kanamayı durdurmak için yara üzerine gazlı bez (eğer bulunmuyorsa
herhangi bir bez -yaralının kan kaybından ölmemesi mikrop
kapmasından daha önemlidir-) konarak parmak ya da avuç içi ile hafif
baskı uygulanır.
- Kanama durmuyorsa yara üzerine konan sargı bezi kaldırılmadan
üzerine bir yenisi eklenerek hafif baskı uygulamaya devam edilir.
- Batan cisim varsa çıkarılmaz.
- Yaralının sağlık kuruluşuna gitmesi sağlanır.
- Yaralı tetanostan korunmak için uyarılır.
- Delici göğüs yaralanmalarında, öncelikle göğüsteki açık yara birkaç
kat temiz bez ya da plastik malzeme ile kapatılır. Yaralının bilinci
yerindeyse yarı oturur şekilde oturması sağlanarak sırtı desteklenir
ve ayakları 30 cm. yükseltilerek şok pozisyonu verilir.
- Delici karın yaralanmalarında hasta sırt üstü yatırılır. Dışarı
çıkmış organlar deri altına itilmez, yara üzerinde toplanarak üzeri
temiz ve nemli bezle örtülür.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Zehirlenmeler
: Zehirleyici maddenin vücuda girmesi
sonucu normal vücut fonksiyonlarının bozulmasıdır.
Zehirlenmelerde etkilenen sistemler ve görülen belirtiler
Sindirim sistemi: bulantı, karın ağrısı, kusma, ishal.
Sinir sistemi: rahatsızlık hissi, hareketlerde uyumsuzluk, havale,
bilinç kaybı.
Solunum sistemi: nefes darlığı, morarma, solunum durması.
Dolaşım sistemi: nabız bozukluğu, kalp durması.
Zehirler vücuda sindirim, solunum ve cilt yoluyla girmektedir.
Sindirim yolu zehirlenmesi: Ev ya da bahçede kullanılan kimyasal
maddeler, zehirli mantarlar, bozuk besinler, aşırı ilaç ve alkol
alınması sonucu oluşur.
Solunum yolu zehirlenmesi: Genellikle karbonmonoksit gazı (tüp
kaçakları, şofben, sobalar), lağım çukurunda biriken karbondioksit,
klor, yapıştırıcılar, boyalar, ev temizleyicileri vb. maddelerin
solunması sonucu oluşur.
Cilt yolu zehirlenmesi: Zehirli madde vücuda deri yoluyla girer.
İlaç enjeksiyonu, zehirli bitkilere temas, zirai ilaçlar, zehirli
hayvanların ısırması ve sokması sonucu oluşur.
Sindirim yolu ile zehirlenmede ilk yardım
- Kişinin bilinci kontrol edilir.
- Sadece ağız zehirli maddeyle temas etmiş ise su ile çalkalanır.
- Zehirli madde el ile temas etmişse el sabunlu su ile yıkanır.
- Hasta ya da yaralının yaşam bulguları değerlendirilir.
- Kusma, bulantı, ishal vb. belirtiler değerlendirilir.
- Özellikle, yakıcı maddenin alındığı ve hasta yaralının ne yiyip
içtiğinin bilinmediği durumlarda hasta asla kusturulmaz.
- Bilinç kaybı varsa hasta ya da yaralıya koma pozisyonu verilir.
- Hasta ya da yaralının üzeri örtülür.
- Tıbbi yardım istenir (112).
- Olayla ilgili bilgiler toplanarak kaydedilir (zehirli maddenin türü,
kişi ilaç ya da uyuşturucu alıyor mu, hastanın bulunduğu saat, evde
ne tür ilaçlar olduğu vb.).
Solunum yoluyla zehirlenmelerde ilk yardım
- Olay yeri güvenliği sağlanır (Gaz vanası kapatılır, olay yerine
ateşle yaklaşılmaz).
- Cam, kapı vb. açılarak ortam havalandırılır ya da hasta temiz havaya
çıkarılır.
- Hastanın bilinci kontrol edilir, solunum yolu açıklığı ve solunumu
değerlendirilir.
- Hasta rahat nefes alabilmesi için yarı oturur pozisyonda tutulur.
- Hastanın bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Deri yolu ile zehirlenmelerde ilk yardım
- Olay yeri güvenliği sağlanır.
- Yaşam bulguları değerlendirilir.
- Ellerin zehirli madde ile teması önlenir.
- Zehir bulaşmış giysiler çıkartılır.
- Zehirle temas etmiş deri 15-20 dk. boyunca bol suyla yıkanır.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Zehirlenmelerde genel ilk yardım uygulamaları
- Olay yeri güvenliği sağlanır.
- Hastanın bilinci ve yaşam belirtileri değerlendirilir.
- Zehirlenmeye neden olan madde mümkün olduğunca kısa sürede ortamdan
uzaklaştırılarak etki azaltılır.
- Hastanın yaşamsal fonksiyonlarının (solunum, dolaşım) devamı
sağlanmaya çalışılır.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Zehir danışma merkezi (114): Zehir danışma merkezi 24 saat hizmet
vermektedir. Zehirlenme vakalarında merkez aranarak, yapılabilecekler
hakkında bilgi alınabilir.
Göze Yabancı Cisim Kaçmasında İlk Yardım
Göze toz, kirpik gibi madde kaçmış ise
- Toz ya da kirpik kaçan göz ışığa çevrilir, alt ve üst göz kapağına
bakılır.
- Toz ya da kirpik nemli, temiz bir bezle çıkartılır.
- Kişiye gözünü kırpıştırması söylenir.
- Göz bol, temiz su ile yıkanır.
- Kişiye gözünü ovmaması söylenir.
- Göze kaçan toz ya da kirpik çıkmıyorsa kişinin sağlık kuruluşuna
gitmesi sağlanır.
Göze metal ya da bir cisim batmış ise
- Gerekmedikçe hasta kımıldatılmaz.
- Göze hiçbir müdahale yapılmaz.
- Her iki göz üçgen sargı benzeri bir malzeme ile sarılarak kapatılır.
- Tıbbi yardım istenir (112).
- Hastanın göz uzmanlık dalı olan bir sağlık kuruluşuna gitmesi
sağlanır.
Kulağa yabancı cisim kaçmasında ilk yardım
- Kesinlikle sivri ve delici bir cisimle müdahale edilmez.
- Yabancı cisim kaçmış kulağa su değdirilmez.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Buruna yabancı cisim kaçmasında ilk yardım
- Burun duvarına bastırarak kuvvetli bir nefes verme ile cismin
atılması sağlanır.
- Çıkmazsa tıbbi yardım sağlanır (112).
Hasta ve Yaralı Taşıma
Hasta ya da yaralı taşınmasında genel kurallar:
- Genel bir kural olarak, hasta ya da yaralının yeri değiştirilmemeli
ve dokunulmamalıdır.
- Olağanüstü bir tehlike söz konusu ise (ortam güvenli değil ise ya da
hasta ya da yaralıya temel yaşam desteği yapılması gerekiyor ise)
taşıdığı her türlü riske rağmen acil taşıma zorunludur.
- Taşıma gerektiren durumlarda ilk yardımı yapan kişi kendi sağlığını
asla riske sokmamalıdır.
- Gereksiz zorlama ve yeni yaralanmalardan kaçınılmalıdır.
Hasta ya da yaralı taşınırken dikkat edilmesi gereken kurallar:
- Baş-boyun-gövde ekseni esas alınmalı,
- Ekip çalışması yapılmalı,
- Hasta ya da yaralıya yakın mesafede çalışılmalı,
- Daha uzun ve kuvvetli kas grupları kullanılmalı,
- Sırtın gerginliğini korumak için dizler kalçadan bükülmeli,
- Yerden destek alacak şekilde, her iki ayak kullanılmalı ve biri
diğerinden öne yerleştirilmeli,
- Omuzlar leğen kemiği hizasında tutulmalı,
- Ağırlık kaldırırken karın muntazam tutulup kalça kasılmalı,
- Kalkarken ağırlık kalça kaslarına verilmeli,
- Yavaş ve düz adımlarla yürünmeli (adımlar omuzdan geniş olmamalı),
- Ani dönme ve bükülmelerden kaçınılmalı, hasta ya da yaralı mümkün
olduğunca hareket ettirilmemelidir.
Araç içindeki hasta ya da yaralıyı araçtan çıkarma
- Kaza geçirmiş yaralı bir kişi eğer olay yeri güvenliği sağlanamıyor
(yangın, patlama tehlikesi vb.) ya da kişinin solunumu yok ise
omuriliğine zarar vermeden çıkarılmalıdır. Aksi durumda yaralı
kişiler araçtan çıkarılmamalı, olay yeri güvenliği sağlandıktan
sonra tıbbi yardım istenerek tıbbi yardım gelene kadar olay yerinde
beklenilmelidir.
- Hasta ya da yaralının araçtan çıkarılmasında Rentek Manevrası
olarak adlandırılan teknikten yararlanılır.
Rentek Manevrası uygulama basamakları:
- Kaza ortamı değerlendirilerek olay yeri güvenlik önlemleri alınır.
- Hasta ya da yaralının bilinci kontrol edilir, bilinç yoksa 112 aranır.
- Hasta ya da yaralının solunumu değerlendirilir (Solunum yok ise
hasta ya da yaralının araçtan çıkarılmasına karar verilir).
- Hasta ya da yaralının ayaklarının pedallara sıkışıp sıkışmadığı
kontrol edilir.
- Emniyet kemeri bağlı ise açılır.
- Hasta ya da yaralının karşı taraftaki eli kemer ya da giysilerine
sıkıştırılır.
- Hasta ya da yaralıya yan tarafından yaklaşılarak, bir eliyle hasta
ya da yaralının yakın taraftaki kolu bilekten kavranır, diğer elle
çenesi tutularak boynu desteklenir.
- Baş-boyun-gövde hizası bozulmadan tek hareketle araçtan dışarı
çıkarılır.
- Hasta ya da yaralı yavaşça yere veya sedyeye yerleştirilir.
Boğulmalar
Boğulma, vücuttaki dokulara yeterli oksijen gitmemesi sonucu
dokularda bozulma meydana gelmesidir. Suda boğulma riski tuz oranı düşük
sularda, akıntıların olduğu yerlerde, su derinliği bilinmiyorsa, kişi
yüzme bilmiyor, uzun saçlı ve kemik yoğunluğu yüksek ise orantısal
olarak artar. Akıntıdan enine ve kıyıya paralel yüzülerek çıkılmalıdır.
Kurtarıcı yüzme bilmiyorsa can kurtarma halatı, şişme kolluk, simit,
deniz yatağı gibi gereçler atarak yardımcı olmaya çalışmalıdır.
Boğulmalarda ilk yardım
- Boğulma nedeni ortadan kaldırılır.
- Bilinç kontrolü yapılır.
- Hava yolu açıklığı sağlanır ve solunumu değerlendirilir.
- Temel Yaşam Desteği sağlanır.
- Tıbbi yardım istenir (112), yaşam bulguları izlenir.
krizi
, her yaştaki
görülebilecek bir durumdur. Nedenleri
sağlıksız ,
, aşırı ,
aşırı , bazı ekstrem durumlarda
ve ani .
- Kalp krizi şüphesi olan bir kazazedeye ilk müdahaleyi yapmadan önce
Bak-Dinle-Hisset yöntemiyle ön tetkik yapılır ve 112 aranır.
- Kişinin kalp krizi esnasında duran yaşına
göre uygulanacak periyotları uygulanır.
- Yetişkinlerde otuz iki
, çocuklarda beş kalp basıncına iki nefes,
5 kan basıncına iki
boşluğundaki nefes verilir.
- Kriz gelmiş bir kişinin kalbi çalışana ve ileri sağlık ekipleri
gelene kadar müdahaleye devam edilir. Eğer bu esnada solunum durursa
suni solunum ve devam
edilir.
- Kişinin kalp sistemi çalışırsa masaja son verilir ve eğer solunumu
yoksa suni devam edilir.
- ve
geldiği andan itibaren müdahale kesilir ve
temasıyla kişi altında tutulur.
Travma durumları
durumları genellikle
travması şeklinde görülür. Bu durumda Bak-Dinle-Hisset ile kişinin
ve , ayrıca
açık yara veya kanama kontrolü yapılır. Kişinin
ve stabilize edilir ve 112 aranır. Kişinin ağzı,
geriye kaçması durumu var mı diye
kontrol edilir, kişi gözetim altında tutulur.
ve sürekli
kontrol edilir.
Kopmalar
Kopmalar, yarı kopma ve tam kopma olarak ikiye ayrılır:
- Yarı kopma: Kişinin kesilmiş , atel
yardımıyla desteklenir, noktalarına pres
uygulanır ve ileri sağlık ekiplerinin gelmesi beklenir.
- Tam kopma: tam anlamıyla kopmuş ise kopan
parça temiz bir poşete konup ağzı sıkı sıkıya bağlanır ve soğuk
suyla dolu ikinci bir poşete ya da
konur. Burada dikkat edilecek nokta, kopan
parçanın direkt olarak soğuk suya ya da
içine atılmamasıdır. Bu durumda dokular şişer ve kopan parçanın
tekrar dikimi imkânsız hale gelir. Kişinin kopan uzvundan akmakta
olan , bir bezin şerit haline getirilerek
sıkılması suretiyle o noktada kesilir ve bir kağıda ilk boğma
işleminin yapıldığı ve
yazılır. Ardından her yedi dakikada bir
boğulan nokta biraz gevşetilerek dokulara
gönderilir ki ölmesin. Bu işleme ileri
sağlık ekipleri gelene kadar devam edilir.
Diğer Acil Durumlar
Havale: Adalelerin kontrol edilemeyen kasılmalarıdır. Sinir
merkezindeki tahriş sonucu beyinde gerçekleşen elektriksel
boşalmalardır.
Havalenin Nedenleri
- Beyinde yaralanma,
- Beyinde enfeksiyon,
- Yüksek ateş,
- Bazı hastalıklar (Sara).
Ateş nedenli havale herhangi bir hastalık sonucu vücut sıcaklığının
38 °C’nin üzerine çıkmasıyla oluşur.
Genellikle 6 ay ve 6 yaş arasındaki çocuklarda rastlanır. İlk yardım
olarak:
- Öncelikle hasta ılık suyla ıslatılmış havlu ya da çarşafa sarılır.
- Ateş bu yöntemle düşmüyorsa oda sıcaklığında küvete sokulur, duş
alması sağlanır.
- Ateş düşmezse tıbbi yardım istenir.
krizi
- Hastada var olmayan koku alma, adale kasılması vb. ön haberci
denilen belirtiler görülebilir.
- Bazen hasta bağırır, şiddetli ve ani bir şekilde bilincini
kaybederek yığılır.
- Yoğun ve genel adale kasılması görülür. 10-20 sn. kadar nefesi
kesilir.
- Dudaklarda ve yüzde morarma gözlenir.
- Ardından kısa ve genel adale kasılması, sesli nefes alma, aşırı
tükürük salgılanması, altına kaçırma görülebilir.
- Hasta dilini ısırabilir başını yere çarpıp yaralayabilir.
- Aşırı kontrolsüz hareketler gözlenebilir.
- Son aşamada hasta uyanır, şaşkındır, nerede olduğundan habersiz,
uykulu hali vardır.
Sara krizinde ilk yardım
- Olayla ilgili güvenlik önlemleri alınır.
- Kriz kendi sürecine bırakılır.
- Hasta bağlanmaya çalışılmaz.
- Kilitlenmiş çene açılmaya çalışılmaz.
- Yabancı herhangi bir madde kullanılmaz (soğan, kolonya vb.).
- Hastanın kendini yaralamamasına dikkat edilir.
- Etraftaki zarar verebilecek malzemeler uzaklaştırılır.
- Sıkan giysiler gevşetilir.
- Kusma karşısında tetikte olunmalıdır.
- Düşme sonucu yaralanma varsa ilgilenilir.
- Tıbbi yardım istenir (112).
Kan şekeri düşüklüğü
Herhangi bir nedene bağlı olarak vücutta kan şekeri eksildiği zaman
ortaya çıkan durumdur.
Kan şekeri düşüklüğü nedenleri:
- Şeker hastalığına bağlı
- Uzun süren egzersizler sonrası
- Uzun süre aç kalma sonrası
- Mide-bağırsak ameliyatı olmuş kişilerde yemek sonrası
Kan şekeri ani düşmüş kişide, terleme, hızlı nabız, titreme, yorgunluk,
bulantı, aniden acıkma hissi görülür.
Kan şekeri yavaş yavaş ve uzun sürede düşerse kişide:
- Baş ağrısı,
- Konuşma güçlüğü,
- Görme bozukluğu,
- Uyuşukluk,
- Kafa karışıklığı,
- Şuur kaybı görülür.
Kan şekeri düşüklüğünde ilk yardım
- Hastanın genel durumu değerlendirilir.
- Bilinci yerindeyse şekerli su verilir.
- Belirtiler 15-20 dakikada geçmiyorsa sağlık kuruluşuna başvurulur.
- Bilinci kapalı ise koma pozisyonu verilerek yardım çağrılır.
- Kan şekeri düşük hastada 2 kesme şekerin alınması hayat kurtarıcı
olabilir. Ayrıca kan şekeri yükselmiş hastaya yanlışlıkla verilecek
2 adet kesme şeker kişinin yaşam riskini önemli derecede etkilemez.
İlk Yardım ve /AIDS
Güvenli bir ilk yardım uygulaması için:
- İlk yardım uygulamasına başlamadan önce imkânınız varsa eldiven,
yoksa poşet giyiniz.
- Ellerinizi ilk yardım uygulamasından sonra bol su ve sabunla
yıkayınız.
- Elinizde açık yara varsa vücut sıvıları ile temas etmemeye
çalışınız.
- Yaralı kişinin yakınındaki cam kırıkları vb. maddelere dokunurken
çok dikkatli olunuz.
- Derideki kesici ve delici yaraları mutlaka temiz bir bezle
kapatınız.
- Kanamalı ve açık yarası olan kişilerle direkt temasta bulunmayınız.
- Suni solunum sırasında kullanılabilecek maske vb. malzemeyi
bulundurunuz ve kullanmayı öğreniniz.
- Kendinizi koruyunuz. Unutmayın ki hasta olan kişiden alınan
mikroplar ömür boyu kalıcı hastalık haline dönüşebilir.
Psikolojik İlk Yardım
Herhangi bir kaza, ani hastalık veya afet durumunun kişilerin üzerinde
yarattığı olumsuz etkileri en aza indirgemek ve onların güçlüklerle baş
edebilme ve normal yaşamlarını sürdürülebilmelerini sağlamak için
bireylerin, ailelerin ve toplumun psikolojik ve sosyal anlamda
güçlendirilmesini amaçlayan müdahalelerdir.
- Her şeyden önce duygudaşlık () kurun.
- Hasta ya da yaralıya kendinizi tanıtın ve ilk yardım uygulamaları
için izin alın.
- Hasta ya da yaralı ile göz teması kurun ve yumuşak ve sıcak bir
konuşma yapın.
- Hasta ya da yaralıya duygusal destek verin.
- Hasta ya da yaralıya ön yargılı olmadan arkadaşça yaklaşın.
- Hasta ya da yaralıya dikkatli bir şekilde olayın ne olduğunu ve ne
olacağını açıklayın.
- Ondan işbirliği desteği isteyin.
- Hasta ya da yaralıyı dinleyin ve sempatik olun.
- Eğer gerekliyse pratik bilgilerle yardım desteği verin.
- Hasta ya da yaralıya sağlık görevlileri olay yerine gelinceye kadar
ağızdan yiyecek ya da içecek vermeyin.
Acil Durumlarda Aranması Gereken Numaralar
<table>
<thead>
<tr class="header">
<th><p>İtfaiye Ambulans</p>
<p>Polis</p>
<p>Jandarma</p>
<p>Sahil Güvenlik</p>
<p>AFAD</p>
<p>Orman Yangını</p></th>
<th><p>112</p></th>
</tr>
</thead>
<tbody>
<tr class="odd">
<td><p>Zehir Danışma</p></td>
<td><p>114</p></td>
</tr>
</tbody>
</table>
İlk Yardım Çantası
İlk yardım uygulamaları için evde, okulda, iş yerinde, arabalarda,
fabrikada, hava alanında, tren istasyonlarında ve diğer tüm akla
gelebilecek her yerde ilk yardım çantası bulundurulması gerekmektedir.
İlk yardım çantası direkt bir ısı kaynağından ve çocukların
erişebileceği yerden uzak, ne çok nemli ne de kuru bir yerde
tutulmalıdır. Mutfak ya da banyo ilk yardım çantasının bulundurulması
için uygun bir ortam değildir.
Evde yaşayanların ilk yardım çantasının nerede olduğunu bilmeleri
gerekir. Kullanılan malzemelerin sayılarını yeniden tamamlamak ve yerine
koymak çok önemlidir. Son kullanma tarihi olan ve tüketilen malzemeleri
yenilenmeli ve temiz bir şekilde muhafaza edilmelidir.
İLK YARDIM ÇANTASINDA BULUNMASI GEREKEN MALZEMELER
| Malzemenin Adı | Miktar |
---|
1 | Suni solunum maskesi | 1 Adet |
2 | Büyük sargı bezi (10 cmx3-5 cm) | 2 Adet |
3 | Steril hidrofil gaz bezi (10x10 cm 50'lik) | 1 Kutu |
4 | Üçgen sargı bezi | 3 Adet |
5 | Hidrofil pamuk (70 gr) | 1 Adet |
6 | Flaster | 1 Adet |
7 | Çengelli iğne | 10 Adet |
8 | Makas | 1 Adet |
9 | Elastik bandaj (6–8 cm enli) | 1 Adet |
10 | Yara bandı | 10 Adet |
11 | Tıbbi eldiven | 2 Çift |
12 | Açık renk plastik örtü | 1 Adet |
13 | Not defteri | 1 Adet |
14 | Kurşun kalem | 1 Adet |
15 | İlk yardım el kitabı | 1 Adet |
16 | El feneri | 1 Adet |
17 | Düdük | 1 Adet |
18 | Cımbız | 1 Adet |
19 | Malzeme listesi | 1 Adet |
20 | Alüminyum yanık örtüsü | 1 Adet |
Yara üzerine konulan malzemelerinin
yerinde tutulmasında kullanılır. Ayrıca
, bölgenin tespiti ve
sağlamak için de kullanılır.
Bunlardan başka yarayı dış etkilerden korumak, ve
kanamaları durdurmak ve şişlikleri
önlemek amacıyla da kullanılır.
Üçgen sargı
Yaralı sarmak amacıyla kullanılır.
Steril gazlı bez
Yaralarda malzemesi olarak kullanılır.
Ancak ambalajından çıkarılırken yaraya gelecek yüzeyine
sürülmemelidir.
Flaster
Yara üzerine konulan malzemesinin
yerinde tutulmasında kullanılır.
İlk yardım el kitabı
Çeşitli ilk yardım uygulamalarının (suni teneffüs vb.), ilk yardımla
ilgili daha fazla bilginin öğrenilmesi ve veya
yaralıya yardım etmek için kullanılır.
Buz torbası
Yaralı ya da eğer
varsa ateşini düşürmek için kullanılır.
Aynı zamanda herhangi zedelenen ya da bir
yere çarpılan bir bölgesinin şişliğini indirmek için de uygulanır.
Kaynakça
- Türk Kızılayı İlk Yardım Eğitimi Resmi Sitesi
- T.C. Sağlık Bakanlığı, İlk Yardım Yönetmeliği
Orijinal kaynak: ilk yardım. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.
Kategoriler